STATİK (DURGUN)ELEKTRİK

Statik elektrik diğer ismi ile durgun elektrik maddeler üzerinde elektrik yüklerinin dengesizliğinden kaynaklanan bir durumdur. Statik elektrik elektronların atomlar arasındaki hareketiyle oluşan elektriğe verilen isimdir. İletken ya da yalıtkan iki nesne birbirlerine sürtünürse bu maddeler arasında elektron akışı olur maddelerden biri pozitif diğeri de negatif yükle yüklenir.

STATİK DURGUN ELEKTRİK

Statik elektrik her türlü elektronik cihaza zarar verebilir. Özellikle bilgisayar bakım ve onarımı yapılırken statik elektrik büyük tehditler yarabilir.

Statik elektrik elektronların atomlar arasındaki hareketi ile oluşan bir elektrik türüdür. Başka bir değişle elektronlar atomlar arasında hareket ederken bir enerji açığa çıkarır bu enerjide statik elektriği oluşturur.
İki farklı yüklü malzeme birbirine sürtüldüğünde bir elektron transferi olur malzemelerden biri pozitif diğeri de negatif yükle yüklenir. Buna elektrostatik yüklenme denir. Örneğin bulutların birbirine değmesi, ya da kazağımızın vücudumuza değmesi ya da kalemin yünlü bir kumaşa sürtünmesi gibi.

Yukarıda bahsettiğimiz gibi yüklü kalan malzemeler başka bir malzemeye değdiğinde üzerindeki yükleri boşaltarak statik elektriğin ortaya çıkmasını sağlarlar. Bizde vücudumuzda herhangi bir sebeple yüklenmiş statik elektriği boşaltmadan elektronik bir parçaya dokunduğumuzda üzerimizdeki statik elektriği bu parçaya aktararak ona zarar verebiliriz.

 

 

Statik Elektriğe karşı Alınabilecek Önlemler

1. Donanımlar birbirlerine değmeyecek şekilde muhafaza edilmelidir. Antistatik koruma sağlayan ambalajlar kullanılmalıdır.
2. Çalışma alanında mutlaka topraklama sağlanmalıdır.
3. Kullanılan el aletlerinde elle tutulan alanlar yalıtkan malzemelerle kaplı olmalıdır.
4. Çalışma alanındaki yer döşemesi ve masa antistatik özellikte olmalıdır.
5. Donanım birimlerine dokunulmadan önce vücudumuzdaki statik elektriğin boşaltılması gerekir.
6. Vücuttaki statik elektriği toprağa dokunarak, kalorifer ya da çeşme borularına dokunarak ya da antistatik bileklik takarak boşaltabiliriz.
7. Tüm donanım birimlerinin manyetik alandan uzak tutmalıyız.
8. Özellikle uçları mıknatıs özelliği kazandırılmış tornavida vb el aletlerini kullanmamamız gerekir.

STATİK ELEKTRİĞİN GÜNLÜK HAYATTA YERİ

1. Lastik tekerlekli araçlarda, seyir halinde iken hava ile sürtünme kuvveti sebebiyle statik elektrik yükü birikir. Bu yük, metalik özellikte olmayan fiberglas gövdeli araçlarda daha fazladır. Zira bunlarda geçiş yüzeyinin direnci daha fazladır. Parlayıcı sıvı taşıyan tankerlerde hava ile sürtünme ilaveten tankın içerisindeki sıvının çalkalanması sebebiyle de fazla bir statik elektrik yükü birikir. Bu nedenle, bu statik elektrik yükünün tehlikeli seviyeye erişmesine mani olmak ve oluşacak yükü sürekli olarak toprağa iletmek için bu araçlarda topraklama zincirleri kullanılması mecburidir.
2. Fırtınalı havalarda, atmosferdeki bulutlarda statik elektrik yükü birikir.
3. Saçlarımız çok temiz ve kuru, ortam havası ise kuru ve elektrikli ise yalıtkan özellikte olan saçlar ile plastik tarak arasında statik elektrik yüklerinin boşalarak dengelenmesi neticesinde ortaya çıkan çıtırtılar (deşarjlar) duyulur.
4. Çok yüksek hızla mesafe kat eden uçaklarda, yüksek sürtünme kuvveti sebebiyle büyük değerde statik elektrik yükü toplanır.

Yukarıda yayınladığım ders notunu BTT dersi içindir. 13.10.2016 tarihinde kontrol edilecektir. Lütfen ödevinizi eksiksiz ve resimlerini defterinize yapıştırarak hazırlayınız. 13.10.2016 tarihinden sonra getirilen ödevler yapılmamış sayılır.