DİRENÇLER
Dirençler elektrik akımına zorluk gösteren elektronik devre elemanlarıdır. Direnç değeri yüksek olursa içinden geçen akım değeri düşük olur. Bu olay Alman bilim adamı Ohm tarafından 1827 yılında bulunmuştur.
Direnç “R” harfi ile gösterilir, birimi ohmdur. Omega simgesi ile gösterilir (Ω). Bir iletkenden geçen elektrik akımına karşı iletkenin gösterdiği direncin birimidir. Bir iletkenin iki ucu arasına 1 voltluk bir gerilim uygulandığında, bu iletkenden 1 amperlik akım geçerse bu iletkenin direnci 1 ohmdur.
⦁ SABİT DİRENÇLER
⦁ TELLİ DİRENÇLER
⦁ KARBON DİRENÇLER
⦁ FİLM DİRENÇLER
⦁ ENTEGRE DİRENÇLER
⦁ SMD DİRENÇLER(YÜZEY TEMASLI)
⦁ AYARLI DİRENÇLER
⦁ TRİMPOTLAR
⦁ POTANSİYOMETRELER
⦁ LİNEER POTANSİYOMETRELER
⦁ LOGARİTMİK POTANSİYOMETRELER
⦁ ÇOK TURLU POTANSİYOMETRELER
⦁ REOSTALAR
⦁ ORTAM ETKİLİ DİRENÇLER
⦁ IŞIK ETKİLİ DİRENÇLER
⦁ ISI ETKİLİ DİRENÇLER
⦁ NTC
⦁ PTC
⦁ GERİLİM ETKİLİ DİRENÇLER
SABİT DİRENÇLER
SABİT DİRENÇLER
-
TELLİ DİRENÇLER
Telli dirençler gerek sabit direnç, gerekse de ayarlanabilen direnç olmak üzere, değişik güçlerde ve omajlar da üretilebilmektedir.Neme ve darbeye karşı dayanıklı dirençlerdir. Yüksek frekans devrelerinde ve özellikle telekomünikasyon devrelerinde sıklıkla kullanılır.
⦁ Karbon Dirençler
Karbon karışımı veya karbon direnç, toz hâlindeki karbon ve reçinenin ısıtılarak eritilmesi
yolu ile elde edilir. Karışımdaki karbon oranı direncin değerini belirler. En yaygın kullanılan direnç türüdür.
⦁ Film Dirençler
Cam veya seramik silindirik bir çubuk üzerine “saf karbon”, “nikel – karbon”, “metal – cam tozu” karışımı “metal oksit” gibi değişik direnç maddelerinin sprey şeklinde püskürtülmesiyle elde edilirler iki türü vardır.
Kalın Film Dirençler
İnce Film Dirençler
-
Entegre Dirençler
Çok sayıda direncin tek bir paket altına alınmasıyla elde edilen direnç türüdür. Bu nedenle entegre direnç veya sıra direnç olarak adlandırılır. Paket içindeki tüm dirençler birer ayaklarından ortak bağlıdır. Diğer ayaklar serbesttir. Bu tür dirençlerin en önemli özelliği tüm dirençlerin aynı değere sahip olmasıdır
Şekil 1:ENTEGRE DİREÇ İÇ YAPISI
-
Smd (Yüzey Montajlı) Dirençler
Yüzey montaj teknolojisi (surface mount technology-SMT) yüzey montaj elemanlarını devre kartına doğrudan bağlamak için kullanılan teknolojidir. Delikler (through-holetechnology) yardımıyla yapılan eski monte etme yöntemlerinden farklı bir şekilde bileşenler yüzeye monte edilir.
AYARLI DİRENÇLER
Ayarlı dirençler kullanıcı tarafından elle yada küçük bir el aletiyle belirli alt ve üst limit aralığında değerin değiştirilebilen direnç çeşitleridir.
⦁ Trimpotlar
Devre direncinin bir yada birkaç defa ayarlandıktan sonra sabit kalması gereken yerlerde kullanılan ayarlı direnç çeşididir. Direnci ayarlamak için tornavida kullanılır.
⦁ Potansiyometreler
Devre direncinin sık sık değişmesi gereken yerlerde kullanılan devre elemanıdır. Potansiyometrelerin kısa adı “pot” tur. Radyolarda ya da ölçü aletlerinde sık sık kullanılır. Direncin değeri elle değiştirilir. Eski radyolarda frekansı değiştirmek için kullanılır.
P
Potansiyometrelerin 4 farklı çeşidi vardır.
⦁ Lineer Potansiyometreler
Diğer ismi doğrusal potansiyometrelerdir. Direncin çevrilme açısına karşılık gelen direnç değişimi sabittir.
⦁ Logaritmik ve Antilogoritmik potansiyometreler
Logaritmik potansiyometrelerde dönüş açısına göre direnç değişim doğru orantılı değildir, logaritmik olarak artar. Logoritmik potansiyometrelerde direnç değişimi önce yavaş daha sonra hızlıdır. Antilogoritmik potansiyometreler de ise direnç değişimi önce hızlı daha sonra da yavaştır.
⦁ Çok turlu potansiyometreler
Çok turlu potansiyometrelerde, her 360 derece bir tur olarak kabul edilir. Hassas ayar
yapmak istenen yerlerde kullanılır. Tur sayısı artıkça hassasiyeti artar
⦁ REOSTALAR
Reostalar yüksek güç ve akım altında çalışabilen ayarlı dirençlerdir. Direnç ayarı el ile yapılır, ayar yapılan ucu tel üzerinde hareket ettirilerek istenilen değere sahip direnç elde edilir.
ORTAM ETKİLİ DİRENÇLER
Ortam etkili dirençler bulundukları ortamdaki değişiklikleri algılayabilen ve bu değişiklere göre direnç değerini değiştiren devre elemanlarıdır.
⦁ Şekil : LDR
Işık Etkili Dirençler (LDR)
Şekil :LDR DEVRE SEMBOLÜ
LDR bulundukları ortamdaki ışığa göre direnci değişen devre elemanıdır. LDR üzerine az şık düşerse çok direnç çok ışık düşerse az direnç gösterir. Başka bir değişle ışıkla ters orantılı olarak direnç gösterir.
⦁ Isı Etkili Dirençler
Isı etkili dirençler ortamdaki ısı değişimine göre direnç değerlerinde değişiklik gösteren devre elemanlarıdır. İki farklı türü bulunmaktadır.
⦁ NTC
Negatif ısı katsayılı termistörlerdir. Üzerindeki sıcaklık arttıkça direnci azalır, sıcaklık düştükçe direnci artar
⦁ PTC
Pozitif ısı katsayılı termistördür. Üzerindeki sıcaklık arttıkça direnci artar, sıcaklık düştükçe direnci azalır
⦁ Gerilim Etkili Dirençler (VDR-Varistörler)
Uçlarına uygulanan gerilim miktarı ile ters orantılı olarak direnç değeri değişen elemanlara varistör denir. Genellikle aşırı gerilimden korunmak amacı ile kullanılır.
Şekil :DEVRE SEMBOLÜ
Bu ödev 22.02.2017 Tarihinden itibaren ilk dersimizde kontrol edilecektir. Eksik yapılan ya da fotoğrafları yapıştırılmayan ödevler kabul edilmeyecektir.
Çalışmalarınızda başarılar dilerim. Ailenize ve Yüce Türk Milletine laik insanlar olabilmek için tek çaremiz çalışmaktır.
